Đất trồng đã quen thuộc với chúng ta, ở một đất nước có “nền văn minh lúa nước”. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ: đất trồng là gì? Chúng có những thành phần và tính chất gì? Hiện nay có những loại đất nào để trồng cây? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Khái niệm đất trồng là gì?
- Đất trồng là lớp bề mặt xốp của vỏ trái đất, trên đó thực vật có thể sống và sản xuất sản phẩm.
- Đất là sản phẩm của quá trình biến đổi của đá dưới tác động của các yếu tố khí hậu, sinh học và con người, đất có độ phì nhiêu tốt.
Thành phần và tính chất của đất trồng
Thành phần và tính chất chính của đất bao gồm:
- Phần trên không: Cung cấp oxy cho cây hô hấp. (Lượng oxy trong đất ít hơn lượng oxy trong khí quyển, lượng carbon dioxide gấp trăm lần trong khí quyển).
- Phần rắn: Cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng. (đạm, kali, phốt pho, các chất hữu cơ đơn giản và khoáng chất).
- Phần lỏng: Cung cấp nước, hòa tan chất dinh dưỡng.
- Tính chất: Đất là môi trường cung cấp nước, chất dinh dưỡng, oxy cho cây trồng và giữ cho cây đứng vững.
Phân loại đất trồng và đặc điểm của từng loại đất
Sau khi biết sàn là gì ? Thành phần và tính chất của đất. Hãy cùng tìm hiểu ưu nhược điểm của các loại đất cũng như gợi ý các loại cây trồng phù hợp với từng loại đất ngay tại đây.
Đất mùn
Loại đất đầu tiên trong bài viết về đất mà chúng tôi muốn nhắc tới đó là đất mùn. Đất Loamy là đất chứa khoảng 25 đến 50% cát, 30 đến 50% mùn và 10 đến 30% đất sét. Nó phù hợp với hầu hết các loại cây trồng do có tính chất trung gian giữa các sản phẩm đất cát và đất sét.
Lợi thế:
- Chế độ thấm nước, nhiệt độ và không khí thuận lợi cho các quá trình vật lý và hóa học diễn ra trong đất.
- Cày xới đất dễ dàng, tiết kiệm công sức và thời gian của mọi người.
- Đất mềm, sờ vào thấy hơi sần sùi và hơi nhờn khi ướt. Khi đất bị nén thành khối, nó không bị vỡ.
Hạn chế:
- Dễ vỡ vụn khi không đủ ẩm.
- Tưới quá nhiều nước, có thể gây thối cây nếu bạn tưới quá nhiều nước.
Cây trồng thích hợp:
- Cây gia vị: chanh, ớt, rau thơm các loại… khi trồng trên đất mùn sẽ giúp tăng thêm hương vị.
- Rau sạch: Đất mùn giúp rau sinh trưởng, phát triển bộ rễ khỏe và dễ hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Cây thuốc: Trồng trên đất mùn sẽ giúp tăng dược tính của dầu do đặc tính xốp, độ thông thoáng cao và hàm lượng vi sinh vật trong đất.
- Cây ăn quả: Cây ăn quả trồng trên đất mùn thường cho quả to, ngọt, màu sắc và hàm lượng dinh dưỡng hợp lý.
- Cây cảnh: Bạn cũng có thể sử dụng đất để trồng hoa kiểng vì đất mềm, kết cấu bền, phù hợp với bộ rễ của hoa.
- Cây cảnh bonsai: nếu trồng trên đất mùn sẽ thúc đẩy quá trình sinh trưởng và không làm cây mất dáng; Vì trong đất có chứa các thành phần như cát, mùn nên thích hợp cho việc tạo dáng cho cây.
Đất cát
Trong số các loại đất, đất cát là loại đất thô với các hạt cát rời rạc có kích thước từ mịn (0,05 mm) đến thô (2 mm) nên khi chạm vào có cảm giác sần sùi. Thành phần bao gồm 80-100% cát, 0-10% mùn và 0-10% đất sét.
Lợi thế:
- Khả năng thoát nước và hút nước nhanh nhờ các kẽ hở của các hạt cát lớn.
- Thoáng khí, hệ thống vi sinh vật hiếu khí đang hoạt động.
- Dễ cày, bừa, giúp người nông dân tiết kiệm công sức đáng kể khi cày trước đất để trồng .
Hạn chế:
- Đất cát khi khô sẽ tơi xốp, nếu ướt sẽ rất dính và bí.
- Cỏ phát triển nhanh, vi sinh vật phát triển kém nên có hại cho cây trồng.
- Chất hữu cơ trong đất cát phân hủy nhanh nên thường có hàm lượng mùn thấp.
- Khả năng giữ nước, giữ phân bón thấp, dễ bị khô héo, cây thiếu nước.
Cây trồng phù hợp:
- Cây lấy củ: Khoai lang, đậu phộng, khoai tây, vừng, v.v. vì đất cát sẽ làm cho củ to hơn và dễ thu hoạch hơn.
- Cây liễu: Có khả năng chắn nắng, chắn gió khá tốt trên đất cát.
- Rau xanh: Măng tây, nha đam và các loại cây vùng thấp, có sẵn nước.
- Cây ăn quả: Đất cát còn được người dân tận dụng để trồng dừa, cam, chanh, nho, hạt điều, táo…
***Những lưu ý bổ sung khi trồng cây trên đất cát:
- Bạn cần đào hố sâu và rộng rồi trộn với đất để tạo lực kéo và giúp cây phát triển tốt hơn.
- Bạn nên sử dụng phân trâu, phân bò, phân lợn,… hoặc tro, trấu, xơ dừa,… để tăng chất dinh dưỡng cho cây.
- Tưới nước thường xuyên và kiểm tra cây xem có dấu hiệu bệnh để có thể điều trị sớm!
Đất sét
Trong ba loại đất phổ biến, đất sét rất dính và dẻo khi ướt, nhưng có thể tạo thành cục rất cứng khi khô. Thành phần bao gồm 0-45% cát, 0-45% mùn, 50-100% đất sét. Đất sét được sử dụng phổ biến trong nông nghiệp hiện nay.
Lợi thế:
- Khả năng giữ nước tốt và ổn định nhiệt độ, đất cát có nhiệt độ thay đổi chậm hơn nhiệt độ không khí
- Các chất hữu cơ trong đất sét thường phân hủy chậm và do đó có thể tích tụ với số lượng lớn.
- Khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng tốt vì đất sét chứa nhiều keo.
- Tỷ lệ mùn cao hơn đất cát, mùn và đất thường kết hợp với nhau tạo nên phức hệ bền vững.
- Giàu chất dinh dưỡng nhưng nếu đất sét quá chặt cây sẽ khó hấp thụ chất dinh dưỡng.
Hạn chế:
- Khó hút nước khiến cây dễ rơi vào tình trạng ngập úng.
- Độ thấm khí thấp.
- Đất có ít chất hữu cơ nên cứng và tốn nhiều công sức khi làm đất
- Đất sét do hạn hán sẽ nứt nẻ, làm bẩn rễ cây trong đất.
Cây trồng phù hợp:
Các loại cây có thể trồng trên đất bao gồm các loại cây giữ nước hoặc củ, quả. Loại sàn này thường được sử dụng trong ngành gốm sứ, xây dựng gạch,… và người ta hiếm khi sử dụng nó cho nông nghiệp.
Kết luận
Qua bài viết này hy vọng đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về đất trồng là gì? Và tìm hiểu thêm về thành phần, tính chất và phân loại các loại đất hiện nay.
